Bericht voor thuisblijvers, 30 november

Elsje Pot

Voor het eerst verwonderde ik mij de afgelopen dagen over Sint-Nicolaas. Protestanten staan er niet bekend om dat ze heiligendagen vieren, terwijl het sinterklaasfeest zo ingeburgerd is, dat praktisch iedereen dat viert, behalve Jehovagetuigen, op de middelbare school had ik een klasgenoot, die vertelde dat er thuis geen verjaardagen gevierd werden en geen sinterklaas.

Doordenkend kwam ik nog een naamdag van een heilige op het spoor: Sint- Maarten (Martinus), die dag wordt niet in alle delen van Nederland in ere gehouden: in Leiden en Rozendaal niet, maar in Zaandam, Eelde, Paterswolde en Kudelstaart werd het wel gevierd. En toen ik in Amsterdam woonde, zijn er in het centrum en in de Indische buurt ook nooit kinderen met lampions aan de deur geweest.

Nieuwsgierig ben ik op internet gaan zoeken waarom we wel Sint-Nicolaas vieren en zoveel andere naamdagen van heiligen niet. Oorspronkelijk wilden de reformatoren ook van die naamdag van Sint-Nicolaas af, maar het bleek een hardnekkig gebruik. Samen met Sint-Maarten, Driekoningen en ook het kerstfeest, hoorde het bij de zogenaamde bedelfeesten, die aan arme kinderen de gelegenheid boden om langs de deuren te gaan om iets op te halen.

Zo wordt de naamdag van Sint-Nicolaas allang niet meer gevierd. Ik weet wel dat er in Arnhem verschillende initiatieven zijn, waarbij ervoor gezorgd wordt, dat juist in gezinnen waar weinig te besteden is (onder andere waar gebruik gemaakt wordt van de voedselbank), er voor de kinderen met sinterklaas ook een cadeautje is. Gelukkig hoeven ze daar niet meer zelf om te bedelen.